Birinci Meclisin Cumhuriyet tarihinin en demokratik meclisi olduğunun kabul edildiğini hatırlatarak konuşmasına başlayan İslam, Birinci Meclisi daha iyi anlamak için biraz geriye gitmek gerektiğini 2.Meşrutiyet ve siyasi ortamın iyi tahlil edilmesi gerektiğini söyledi.

Meclisi Mebusan'ın İngiliz işgali ile faaliyetlerine devam edememesi ve fesh edilmesi süreci hakkında bilgiler veren İslam sözlerine şöyle devam etti. " Ankara'dan gelişmeleri izleyen Mustafa Kemal Meclis-i Mebusan üyelerinin Ankara'da toplanmasını talep etmiş ve yapılan seçimle seçilen temsilcilerini yeni meclis toplanmıştır. Dolayısıyla Birinci Meclis'in Meclisi Mebusa'nın devamı olduğu söylemek yanlış olmasa gerek.

Ancak yeni meclis açılışın yaşananlar itibariyle hiçbir meclise benzememektedir. Açılışın mübarek Cuma gününe denk getirilmesi, tekbirlerle ve dualarla yapılması tesadüfü değildi. İslam'a ve halifeye bağlılığın sürekli ifade edildiği süreçte amaç meclisin halk nezdinde meşruluğunu sağlamak ve yapılacak mücadelenin bir İslam mücadelesi olduğu gayesi güdülmekteydi." dedi.

Sivas kongresiyle alınan karar gereğince faklıların yok sayıldığı ortak amaca dönük vurguların ön plana alındığı bir sürece girildiğini söyleyen İslam, ancak; insanın olduğu yerde ayrışma olacağını ve Mustafa Kemal'in girişiyle bazı milletvekilleri dışarıda bırakılarak Müdafai Hukuk Grubu kuruluşu ve oluşan muhalefet hakkında bilgiler verdi.

Ortak paydanın Milli Mücadelenin olduğu meclis de Mustafa Kemal üzerinde toplanan yetkiler ve oluşabilecek diktatörlüğe karşı çıkan ikinci grup üyelerinden ve muhalefetten bahseden İslam, ikinci grup hakkında resmi söylem tarafından ifade edilen irticacı, saltanatçı, gerici gibi söylemlerin aksine ikinci grubun İslam'i hasiyetlerden ziyade daha özgürlükçü, çoğulcu bir yönetim talebinde bulunduklarını çeşitli beyanatlardan örnekler vererek açıkladı.

İstiklal Mahkemelerinin kuruluşu, icraatları ve gerçekleşen muhalefet hakkında da bilgiler veren İslam, saltanatın kaldırılması ve meclisin çıkardığı kanun maddelerinde hilafet ve saltana bağlığının zikredilmediğini metinlere vurgu yaparak adı konulmasa da zihinlerde Cumhuriyetin varlığından bahsetti. 

Özellikle Lozan görüşmeleri esnasında sergilenen muhalefetin çok ciddi sonuçları olduğunu söyleyen İslam, görüşmelerde tavizlerin verildiğini düşünen birinci Grup üyeleri ikinci gruba geçmiş ve böylelikle birinci grubunun gücü sorgulanmaya, iktidarı sarsılmaya başlamıştır ve bunu bilen Mustafa Kemal meclisin seçime gitmesi gerektiğini söyleyerek seçime gidilmiştir.

Seçim komitesi de başkanı olan Mustafa Kemal seçtiği kişilerin girdiği seçimde ikinci grup tamamen tavsiye edildiğini belirten İslam, ileride oluşan tek parti iktidarına dönük en büyük engelinde böylelikle kaldırıldığını söyledi.

Program dinleyicilerden gelen soru ve görüşlerinde ardından sona erdi.