Mehmet Şah Çınar Kur’an-ı Kerim’de Görgü Kuralları başlıklı konuyu ayetler çerçevesinde değindi ve açıklık getirdi

Mehmet Şah Çınar’ın sunumunun özeti:

Kur’an-ı Kerim’de Görgü Kuralları

Kur’an-ı Kerim’de Adabı Muaşeret Kuralları İle İlgili Ayetler

Selamlaşmak

“Size bir selam verildiği zaman ondan daha güzeliyle veya aynı selamla karşılık verin. Şüphesiz Allah her şeyin hesabını gereği gibi yapandır.” (NİSA 4/86)

“Ey iman edenler! Kendi evlerinizden başka evlere, geldiğinizi hissettirip (izin alıp) ev sahiplerine selam vermeden girmeyin…” (NUR,24/27)

Yürüyüş Ve Konuşma Adabı

“Küçümseyerek surat asıp insanlardan yüz çevirme ve ter yüzünde böbürlenerek yürüme! Çünkü Allah hiçbir kibirlerini, övüngeni sevmez. Yürüyüşünde orta bir yol tut, sesinden de (yüksek perdeleri) eksilt. Çünkü, seslerin en çirkin olanı gerçekten eşeklerin sesidir.” (LOKMAN,31/18-19)

“Güzel söz ve bağışlama, arkasından incitme gelen sadakadan daha iyidir. Allah zengindir, acelesi de yoktur.” (BAKARA 2/263)

“Size rızık olarak verdiğimiz şeylerin temiz ve helal olanlarında yiyin. Bu konuda aşırıda gitmeyin, yoksa üzerinize azabım iner. Gazabımda kimin üzerine inerse o muhakkak helak olmuş demektir.” (TAHA 81)

İftirada Bulunmamak

“Mü’min erkeklere ve mümin kadınlara irtikap etmedikleri (bir suç) sebebiyle eziyet edenler ise, gerçekten bir iftira ve açık bir günah yüklenmişlerdir.”(AHZAB 33/58)

Ev İçinde Oturma Adabı

“Kör olana güçlük yoktur, topal olana güçlük yoktur, hasta olana da güçlük yoktur sizin içinde, gerek kendi evlerinizden, gerekse babalarımızın evinden annelerimizin evinden, erkek kardeşlerinden kız kardeşlerinizin evlerinden amcalarınızın evlerinden, halalarınızın evlerinden, dayılarınızın evlerinden, teyzelerinin evlerinden, anahtarına malik olduğunuz (yerlerden) ya da dostlarınızın(evlerin) den yemenizde bir güçlük yoktur. Hep bir arada veya ayrı ayrı yemenizde de bir günah yoktur. Evlere girdiğiniz vakit, Allah tarafından kutlu, güzel bir yaşama dileği olarak bir birinize selam verin. İşte Allah, size ayetleri böyle açıklar, umulur ki aklınızı kullanırsınız.” (NUR 24/61)

Mütevazi Olmak

“Sakın onlardan bazı sınıflara verdiğimiz dünya malına göz dikme, onlardan dolayı üzülme ve müminlere alçak gönüllü ol” (HİCR 15/88)

“Rahmanın (has)kulları onlardır. Yeryüzünde tevazü ile yürürler ve kendini bilmez kimseler onlara laf attığında (inçiltmeksizin) ‘Selam! Derler (geçerler )” (FURKAN 25/63)

Alay Etmemek

“Ey müminler bir topluluk diğer bir topluluğa alaya almasın. Beklide onlar kendilerinden daha iyidirler. Kadınlar da kadınları alaya almasınlar. Belki onlar kendilerinde daha iyidirler. Kendi kendinizi ayıplamayın bir birinizi kötü lakaplarla çağırmayın. İmamdan sonra fasıklık ne kötü bir isimdir! Kim de tevbe etmese işte onlar zalimlerdir.” (HÜCURAT 49/11)

Önderimizle İletişim Adabı

“Ey iman edenler! sesinizi peygamberin sesinden daha fazla yükseltmeyin, bir birinizle yüksek sesle konuştuğunuz gibi onunla konuşmayın yoksa bütün işleriniz siz farkında olmadan boşa gitmiş olur. Bakın, Allahın elçisi nin huzurunda seslerini kısanlar var ya, işte onlar kalpleri takva ile (doldurularak)Allah tarafında sınanlardır, onlar için bağışlanma ve büyük bir mükafat vardır. Gerçek şu ki (ey peygamber) seni evinin dışından çağıranlar var ya, işte onların çoğu akıllarını kullanmazlar.” (HUCURAT 49/2-4)

Gündem Adabı

“(O halde) Ey iman etmiş olanlar, gizle konuşmalarınızda, kötü filer, saldırgan davranışlar eşliye itaatsizlik niyetiyle fesat kurmayı bırakın,(bunun yerine) fazilet ve Allah a karşı sorumluluk bilinci üzerinde görüşmeler yapın, ve (her zaman) Huzurunda toplanacağınız Allah’a karşı sorumluluğunuzun bilincinde olun.” (mücadele 58/9)

İzin-Randevu Adabı

“Siz ey imana erişenler! Kendi evlerinizden başka evlere sakinlerinden izin almadan, onlara selam vermeden girmeyin. Eğer (karşılıklı haklarınızı) dikkate alacak olursanız bu (öğüt) sizin kendi iyiliniz içindir. Öyleyse, (evde)kimseyi bulamadığınız taktirde, size izin verilinceye kadar içeri girmeyin ve size dönün denirse dönün. Bu sizin (töhmet altına girmemeniz)için en uydun davranış tarzıdır. Çünkü Allah edip eylediğiniz her şeyi bilir. Amcalarınızın evlerinden, halalarınızın evlerinden, dayılarınızın evlerinden, teyzelerinin (evlerde) ,yahut bir arkadaşınızın (evinde) yiyip içseniz de bir sakıncası yoktu. Bir arada yahut ayrı ayrı yemenizde de bir sakınca yoktur…” (NUR 24/61)

CEMAAT ADABI

Toplantıları Terk Etmek İçin İstemek

“Müminler öyle kimseler ki Allah a ve resüllerine inanırlar ve onunla bütün cemaati ilgilendiren bir mesele için bir araya geldiklerinde (hangi karara varılacak olursa olsun) onun iznini almadıkça ayrılmazlar. Gerçektende senden izin al (almadıkça karara bağlanan eylemden geri durmak) anlar, işte Allah a ve resülüne (yürekten) inananlar böyleleridir. Bunun içindir ki, onlar kendi bazı özel işleri iççin senden izin istedikleri zaman uygun gördüğün kimselere bu izni ver. Ve Allah tan onlar için bağışlama diler. Çünkü Allah şüphesiz çok acıyan, esirgeyen, gerçekten bağışlayandır.” (NUR 24/62)

Toplantılarda Birbirimize Yer Açmak

“Ey müminler! Size toplantılarda birbirinize yer verin! Denildiğinde yer verin. (karşılığında) Allah ta (katındaki rahmet makamlarında) size yer verir. Ve ne zaman size (iyi bir iş için )ayağa kalkın denildiğinde ayağa kalkın(ve) Allah içinizde iman etmiş olanları ve (hepsiniz üstünde) kendilerine (doğru) bilgi tevdi edilenleri (kat kat) yüceltecektir. Çünkü Allah yapıp ettiklerinizden haberdardır.” (MÜCADELE 58/11)

Takvada Yardımlaşmak Adabı

“Sizi Mescid-i Haramdan alıkoyanlara karşı öfkeniz saldırganlık yapmanıza yol açmasın. Erdemli ev ilahi sorumluluk bilicini geliştirmede birbirinizle yardımlaşın, kötülüğü ve düşmanlığı artırmada değil Allah a karşı sorumluluğunuzun bilincinde olun ve unutmayın ki Allah’ın intikamı çekindir.” (MAİDE 5/2)