Özgür-Der Gaziosmanpaşa Temsilciliğinin 2015-2016 yılında düzenlemiş olduğu hanımlara yönelik aylık seminerlerinde bu ay, "Filistin-Ürdün" tanıtımı Asuman Gökgöz'ün sunumu gerçekleştirildi.

Asuman Gökgöz özetle şunlara değindi;

M.Ö. 7000 tarihiyle dünyanın en eski yerleşim birimlerinden olan Filistin adını Filistin'in güneyinde yaşayan Filist halkından almaktadır. Coğrafik olarak Akdeniz kıyısında kuzeyde Lübnan ve kuzeydoğuda Suriye güneyde Akabe körfezi ve güneybatıda Mısır doğuda Ürdün ve batıda Akdeniz ile çevrilidir. Yaklaşık nüfusu 11 milyondur.

Filistin'in tarihi Yahudiler tarafından hep çarptırılmıştır çünkü temel kaynak olarak Eski Ahit alınmıştır ancak Eski Ahit Musa a.s dan 700 sene sonra tedvin edilmeye başlanmıştır ve 400 sene sürmüştür. Filistin'in ilk sakinleri Yahudilerin iddia ettiklerinin aksine Kenanlılardır.

Yahudilerin Filistin'e hicreti:

1-İbrahim (a.s)ın oğulları İshak ve İsmail (a.s)ın Filistin'de doğdukları rivayet olur. Ancak oraya da hicret ederek gelirler. Yakup a.s da Hz. Yusuf'un Mısıra bakan olmasıyla tamamen Mısıra yerleşir.

2-Musa a.s ile gerçekleşen hicret(M.Ö. 1250) . Yahudiler Yuşa a.s ölümüne kadar Erihada kaldılar. Sonra Davud a.s ile birlikte yahudiler Kudüs'te Süleyman a.s ve iddia edilen Davut heykelini(Mescid-i Aksa'yı) yenilediği rivayet olunur.

Daha sonra tarihsel olarak Babiller M.Ö. 732, Farisiler M.Ö. 539, İskender Makadoni M.Ö. 332, Nebatiler M.Ö. 323, Romalılar M.Ö. 63 sonrasında Kudüs Farisiler ve Rumlar arasında gelip gidiyor.

Hicri 16 yılında Hz. Ömer Kudüs'ün anahtarlarını teslim alıyor. Hicri 639 da Emevi Sultanı Abdulmelik Kubbetüssahra'yı bina ediyor. Abbasiler, Fatımiler, Haçlı seferleri 1057 ve1187 yılında Hıttin zaferi ile Selahattin Eyyubi Kudüs'ü fethediyor. Eyyubiler dağılmasından sonra Kudüs hıristiyanların eline geçiyor ama Memluklular şehri geri alıyorlar.

Bu arada Fransa'da Yahudilerin yükselişi(1306) Türkiye'de 1665 de ilk Yahudi hareketi ilan ediyor Şabatay Tasfi tarafından. Avrupa'da 1789 Marthin Luther Protestanlığı kuruyor ancak bu yeni görüş Eski ahite davet ediyor. 1798 Napolyon'un Mısırı işgali ve Filistin'e yönelmesi ile 1799 Napolyon İngiliz Bakanı Balfor'a Yahudilere Filistin'i vaat ediyor.

Osmanlıdan Muhammed Ali paşanın Filistin'de yaptığı zulümler Osmanlıya isyanı doğuruyor. 1828 Montöbiri projesi(Yahudilerin Filistin'e yerleşmelerini isteyen ilk Yahudi) ile İngiltere Yahudi göçü için Osmanlıya baskı uyguluyor. 1845 Fransa'da Uluslar arası İsrail Birliği Cemiyeti kuruluyor, Musi Hes denen adamla birlikte bir dinden ibaret olan Yahudilik bir devlet olma düşüncesine doğru gidiyor.

1874 2.Abdulhamit dönemi; Rus çarına suikast düzenleyen Yahudiler sürülüyor ve Rusya'dan Avrupa'ya 2.5 milyon yahudi göç ediyor. Bunun 55 bini Filistine gidiyor. Abdulhamit yaklaşan yahudi tehlikesi karşısında kanunlar çıkartıyor. 1888'de yahudi göçünü yasaklıyor yine 1892de Yahudilere toprak satımını yasaklıyor.

1896 Theoder Hertzel (macar asıllı) "Yahudi Devleti" adlı kitabını yazıyor. Kitapta devletin kurulabileceği iki yerden bahsediyor: 1-Arjantin 2-Filistin. İsviçre'de Hertzel öncülüğünde Siyonist kongre düzenleniyor. 1897 de Menar(kahire) gazetesinde M. Reşid Rıza bu tehlikeye dikkat çekecek makaleler yayınlıyor. Kongrede alına kararlar: Yahudi bankası kurmak/İbranice öğretimi desteklemek/Avrupa devletlerinden Filistin'de devlet kurmak için tam destek almak.

İttihat ve terakkinin kurulması ve 1909 da sultanın azli ve sonrasında Yahudi göçüne ve Yahudilerin Filistin'de toprak alımına müsaade ediliyor.

1914/18 1.Dünya savaşı sırasında 1915 Hicaz emiri Şerif Hüseyin büyük arap isyanı/devrimi hareketini başlatıyor. İngilizler bir kaç koldan oynuyor. Bir yandan Şerif Hüseyin'e arap devletini kurması için körfezden Kızıldeniz'e, Toros dağlarından yemene kadar olan yerleri vaad ederken Osmanlıyı zayıflatmak istiyor ancak bir diğer taraftan da Fransa ile arap bölgelerini taksim etmek için anlaşma yapıyor. (Sykes-Picot anlaşması)

1917 Belfor vaadi (Filistin'de Yahudi halkı için bir vatan inşa etmek), 1922 Filistin'de İngiliz mandası, 1925 İslami Cihat hareketi kuruluyor. (İzzettin Kassam), 1933 genel grev ve İzzettin Kassam tugayları günde 50 operasyona varan eylemler yapıyorlar. (Telefon kablolarını elektriği kesme/merkezlere saldırı/köprü yıkımı vs…) 1938'de İngiliz mandası çekiliyor karşılıklı çatışmalar hızlanıyor.

2. Dünya savaşı 1939/45 Hitler Filistin devrimine destek veriyor, askeri eğitim ve silah yardımında bulunuyor.1942 de Yahudi Ben Gorion "senin toprakların ey İsrail Nil'den Fırat'a kadardır" sözüyle planlarını çiziyor. 1944de ilk defa İsrail bayrağı çekiliyor. 1948'de ingiliz mandası resmi olarak yönetimi bırakıyor. Mısır ihvanından Filistin cihadına gönüllüler geçiyor.(O zaman toprakların %93 ü Filistinlilerin)

Nekbe: 1948'de Kudus'ün batısında Kastel yahudiler tarafından işgal ediliyor. Emir hüseyin savaşıyor ancak yeterli olmuyor ve kasaba kasaba işgal başlıyor. 16 mayıs 1948 de Ben Gorion Yahudi devletini ilan ediyor. İlanından 11 dakika sonra Amerika İsrail devletini tanıdığı açıklamasını yapıyor. Yahudi devletini ilk tanıyanlar arasında Türkiye de yer almaktadır.

Ürdün kuvvetleri devreye giriyor ve sınırına yakın yerleri geri alıyor aynı şekilde mısır ve lübnan'da 500 bin Filistinli göçe zorlanıyor. 1949 Araplar Kral Abdullah'a biat ediyorlar. 1950 Batı Şeria ve Kudüs (Filistin'in %22'si) Ürdün'e ilhak ediliyor.Bundan sonra barış görüşmeleri gerçekleşiyor. Bu arada Kuveyt'te fetih hareketi başlıyor.

1964 de FKÖ (silahlı) kuruluyor ve feda eylemleri gerçekleştiriyor. 1967de İsrail feda eylemlerine karşılık veriyor ve geri kalan toprakları da ele geçirmek için saldırıya geçiyor ve büyük Nekbe (6 gün savaşları) vukuu buluyor. Arap ordusunun (Mısır/Irak/Ürdün/Suriye/Lübnan) uçakları henüz kalkmadan yerlerinde vuruluyor. Sina ve Golan işgal ediliyor. 370 bin Filistinli çıkartılıyor. 1974de Araplar Arafat'ı Filistin halkının yegane temsilcisi olarak ilan ediyorlar. 1978'de Camp David anlaşması imzalanıyor Mısır (Enver sedat) ve İsrail arasında Sina Mısır'a iade ediliyor ancak Gazze verilmiyor. Ve Gazze'de Ahmet Yasin ortaya çıkıyor.

1980 İslami Cihad hareketi (Fethi Şikaki), 1980 Sabra ve Şatilla katliamı, 1987'de Filistin İntifadası aynı sene Hamas kuruluyor. 1987 Batı Şeria Ürdün'den ayrılıyor. Arafat, İsrail'i tanıyor. 1990'da Kuveyt işgali (FKÖ Saddam'ı destekliyor) 1992'de Hamas'ın önde isimleri Güney Lübnan'a sürülüyor. 1993 de Oslo anlaşması (Arafat-İsrail arası). Anlaşmaya göre İsrail'in izni olmadan yasama yok, silahlanma yok, ordu yok ve Arafat'tan cihada engel olması isteniyor.

1994'de Ürdün barışa evet diyor anlaşma gereği su haklarını alıyor. O sene Ürdün'de İsrail konsolosluğu açılıyor ve öncü mücahitler şehid ediliyor. (Fethi Şikaki/Yahya Ayyaş/Mahmut Ebu Hennud…)

2000'de Şaron Aksa'ya giriyor ve 2. İntifada başlıyor. 2003te Mahmut Abbas başkan oluyor. 2008 Gazze'ye saldırı yapılıyor ve şimdilerde 3. İntifadanın ayak sesleri duyuluyor…

Seminer katılımcıların sorduğu sorulara verilen cevap ve yapılan açılımlarla son buldu.